Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) to uproszczona forma ekstradycji istniejąca pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. ENA umożliwia aresztowanie osoby podejrzanej lub oskarżonej o popełnienie przestępstwa albo już skazanej za nie, i wydanie jej do kraju, w którym zostanie postawiona przed sądem lub przekazana do wykonania wcześniej orzeczonej kary.
Kancelaria Pietrzak Sidor & Wspólnicy w ciągu roku prowadzi od kilkunastu do kilkudziesięciu spraw dotyczących stosowania Europejskiego Nakazu Aresztowania. „Z naszego doświadczenia wynika, że w sprawach dotyczących stosowania Europejskiego Nakazu Aresztowania zachodzi cały szereg problemów praktycznych. Pomimo tego, że sądy stosują ENA już prawie 10 lat, nie wskazuje na to, żeby praktyka w tym zakresie miała się poprawić” – mówi adw. Mikołaj Pietrzak.
Zdaniem adw. Mikołaja Pietrzaka do najważniejszych problemów związanych ze stosowaniem ENA należy zaliczyć przede wszystkim brak wykorzystywania instrumentu, który pozwala na przekazanie do kraju, w którym przebywa oskarżony, wyroku do wykonania. „Polskie władze rzadko występują o taką możliwość, co powoduje, że osoba, która zdążyła już sobie urządzić życie w innym kraju Unii Europejskiej, musi wracać do Polski, żeby odbyć wyrok często w bardzo błahej sprawie” – mówi adw. Mikołaj Pietrzak. „Przekazując wyrok do wykonania w innym kraju, taka osoba mogłaby odbyć karę i jednocześnie nie musiałaby porzucać swojego dotychczasowego życia” – dodaje adw. Mikołaj Pietrzak.
Adw. Urszula Podhalańska, która specjalizuje się w prowadzeniu spraw z elementem transgranicznym, wskazuje również na problemy dotyczące dostępu do obrońcy w sprawach, w których wydawany jest ENA. „W momencie wydawania przez polski sąd Europejskiego Nakazu Aresztowania osoba względem, której jest on stosowany, często w ogóle nie jest tego świadoma” – tłumaczy adw. Urszula Podhalańska. Zdaniem adw. Podhalańskiej, w prawie powinna być przewidziana możliwość zaskarżenia zasadności wydania ENA już po przekazaniu danej osoby do Polski.
Adw. Podhalańska wskazuje również, że polskie sądy bardzo często stosują ENA w sprawach błahych. „Pomimo tego, że ENA jako niezmiernie inwazyjny środek względem praw i wolności człowieka miał być stosowany w najpoważniejszych sprawach dotyczących zabójstw lub przestępstw popełnionych w ramach zorganizowanych grup przestępczych, polskie sądy wydają go w sprawach dotyczących np. drobnych kradzieży lub niezapłaconych faktur” – mów adw. Urszula Podhalańska.
Adwokaci Kancelarii Pietrzak Sidor & Wspólnicy od lat angażują się w dyskusje na temat problemów związanych ze stosowaniem ENA z perspektywy obrońców (zob. więcej Europejski Nakaz Aresztowania z perspektywy obrońcy)
