Newsy
ETPCz zakomunikował kolejne sprawy dotyczące sądownictwa w Polsce
W 2016 r. Krzysztof Hejosz, Aleksander Przysiężniak i Andrzej Piaseczny zgłosili swoje kandydatury w procedurze naboru na wolne stanowiska sędziowskie. Po rozpatrzeniu wniosków i ocenie kandydatur, Krajowa Rada Sądownictwa złożyła do Prezydenta RP wniosek o powołanie do pełnienia urzędu sędziego. Postanowieniem z 22 czerwca 2016 r., bez podania uzasadnienia, Prezydent Andrzej Duda odmówił powołania na różne stanowiska sędziowskie kilkunastu kandydatów, między innymi skarżących.
W toku postępowania krajowego, Skarżący wezwali Prezydenta do usunięcia naruszenia prawa, a nastąpienie złożyli skargi do sądu administracyjnego. Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, jak i Naczelny Sąd Administracyjny uznały, że sprawa nie podlega ich właściwości. Sądy administracyjne oceniły, że wydając postanowienie Prezydent RP nie działał jako organ administracji publicznej, a powoływanie sędziów jest uprawnieniem Prezydenta RP i stosowaniem norm konstytucyjnych. W uzasadnieniu wyroku z 2017 r. NSA wskazał, że Prezydent RP nie jest związany wnioskiem Krajowej Rady Sądownictwa dotyczącym powołania na stanowisko sędziowskie. W postępowaniu przed sądami administracyjnym udział zgłosił Rzecznik Praw Obywatelskich, Helsińska Fundacja Praw Człowieka oraz Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA.
W skargach złożonych do ETPCz Skarżący podnieśli zarzuty dotyczące naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji (naruszenie prawa do rzetelnego procesu), art. 8 Konwencji (naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego) oraz art. 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) oraz art. 14 Konwencji (zakaz dyskryminacji). W pytaniach skierowanych do polskiego rządu, ETPCz zwrócił się o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące naruszenia prawa dostępu do sądu oraz ingerencji w prawo do poszanowania życia prywatnego Skarżących. Pytania ETPCz dotyczą również dostępności krajowych środków odwoławczych w związku z naruszeniami praw Skarżących.
„To kolejne, ważne postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, które odnosi się do funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce” – komentuje adw. Mikołaj Pietrzak. „Sprawa dotycząca odmowy powołania przez Prezydenta RP na stanowiska sędziowskie Skarżących Krzysztofa Hejosza, Aleksandra Przysiężniaka oraz Andrzeja Piasecznego, ale też wykracza dalece poza indywidualny wymiar” – zaznacza. „Liczne reformy w obszarze wymiaru sprawiedliwości przeprowadzane na przestrzeni ostatnich lat w Polsce i ich konsekwencje dla krajowego porządku prawnego sprawiają, że wraz z upływem czasu sprawa Skarżących nabiera coraz istotniejszego znaczenia także w wymiarze ogólnym” – dodaje. „Sprawa dotyczy związku między zasadą podziału i równowagi władzy wykonawczej i sądowniczej, a skuteczną ochroną praw człowieka, gwarantowaną przez niezależne sądy i niezawisłych sędziów”.
Zgodnie z procedurą postępowania, o ile nie dojdzie do polubownego zakończenia sprawy, ETPCz wyznaczy polskiemu rządowi termin na złożenie pisemnego stanowiska i udzielenie odpowiedzi na zadane pytania. W dalszej kolejności swoje stanowisko przedstawią Skarżący.