Miesiąc: grudzień 2014

We wniosku do TK Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP kwestionował przepisy ustawy o ochronie zwierząt, które nie tylko nie pozwalały na przeprowadzenie uboju przewidzianymi na potrzeby obrządków religijnych, ale również przewidywały odpowiedzialność karną za jego przeprowadzenie. Zdaniem wnioskodawców przepisy te naruszały wolność religijną gwarantowaną w Konstytucji oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Zdaniem wnioskodawców, zakaz dokonywania uboju rytualnego stanowi ograniczenie wolności uzewnętrzniania religii wyznawców judaizmu oraz ograniczenie wolności zachowania obyczajów i tradycji. „W społeczeństwach europejskich, a także w Polsce, to właśnie tradycja judeochrześcijańska, tak istotna przy ocenie istnienia podstaw do ograniczenia wolności religii, jest właściwym punktem odniesienia do zbadania dopuszczalności ograniczenia tej wolności” – czytamy we wniosku.

„Polowania, które są rozrywką, są mniej humanitarnym sposobem uśmiercania zwierząt, a dopuszcza je prawo” – zwracał uwagę w trakcie rozprawy przez TK adw. Mikołaj Pietrzak. „Dlaczego mielibyśmy nie godzić się na ubój rytualny w imię wolności religii?” – pytał adw. Mikołaj Pietrzak.

Uzasadniając wyrok Trybunał przyjął, że zgodne z normami moralnymi podzielanymi przez zdecydowaną większość polskiego społeczeństwa jest jak najszersze poszanowanie wolności religii. Trybunał stwierdził, że wprowadzenie zakazu uboju rytualnego nie jest konieczne z punktu widzenia ochrony jakiekolwiek kategorii interesów wskazanych w art. 31 ust. 3 Konstytucji, w szczególności moralności, bądź zdrowia publicznego. Tym samym, takie ograniczenie nie spełnia wymogów konstytucyjnych i jest ograniczeniem nieproporcjonalnym.

Z dniem ogłoszenia wyroku w „Dzienniku Ustaw” dozwolone będzie dokonywanie uboju według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne w uprawnionej do tego rzeźni. Na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego w Polsce obowiązuje standard przewidziany w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (Dz.U.UE L z dnia 18 listopada 2009 r.).

Doughty Street Chambers jest jedną z największych kancelarii prawniczych na świecie zajmujących sprawami z zakresu  praw człowieka i prawa międzynarodowego, prawa cywilnego, karnego i administracyjnego (patrz również ‘Współpraca międzynarodowa’).

Mikołaju, serdecznie gratulujemy!

Na mocy unijnej dyrektywy regulującej prawo do informacji w postępowaniu karnym, policja i prokuratura są zobowiązane przedstawić podejrzanemu informacje o przysługujących mu prawach. „Często jednak zdarza się tak, że przedstawione informacje zredagowane są w sposób mało zrozumiały dla podejrzanego lub nie daje mu się odpowiedniego czasu na zapoznanie się z tymi informacjami” – mówił adw. Mikołaj Pietrzak. „Tymczasem odpowiednie poinformowanie podejrzanego o jego prawach, w tym o prawie do pomocy ze strony adwokata, ma kluczowe znaczenie w zagwarantowaniu mu prawa do obrony” – dodaje adw. Mikołaj Pietrzak.

Druga z dyrektyw reguluje kwestie związane z prawem dostępu do adwokata , w tym kwestię poufności w komunikowaniu się między podejrzanym lub oskarżonym a obrońcą. Państwa członkowskie mają czas do końca 2016 r. na dostosowanie prawa krajowego do wymogów tej dyrektywy. „Potrzebny jest spójny system regulujący dostęp do pomocy prawnej, zwłaszcza w sprawach, w których wydano Europejski Nakaz Aresztowania” – mówi adw. Mikołaj Pietrzak.

Zresztą sama praktyka stosowania Europejskich Nakazów Aresztowania także budzi wiele kontrowersji (zob. również: Europejski Nakaz Aresztowania z perspektywy obrońcy). Stosowanie ENA pociąga za sobą nie tylko problemy techniczne, jak np. brak szybkiego przepływu informacji pomiędzy instytucjami stosującymi nakaz, ale również przyczynia się do utrwalenie niebezpiecznej praktyki nadużywania stosowania tymczasowego aresztowania.

Możliwe, że odpowiedź na przynajmniej część z wątpliwości powstałych przy stosowaniu postanowień dyrektyw i Decyzji Ramowej w sprawie Europejskiego Nakazu Aresztowania w polskich sprawach, przedstawi Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Od 1 grudnia 2014 roku  polskie sądy karne mogą zwracać się z pytaniami prejudycjalnymi w sprawach karnych dotyczących stosowania także postanowień Decyzji Ramowej w sprawie Europejskiego Nakazu Aresztowania.

„Adwokat, by skutecznie świadczyć pomoc prawną w szerokim znaczeniu tego terminu, to znaczy nie tylko jako zastępca procesowy, musi być objęty tajemnicą adwokacką lub obrończą” – mówi w rozmowie z Jackiem Dąbrowskim adw. Mikołaj Pietrzak.

Tymczasem zdarzają się jednak sytuacje, w których organy wymiaru sprawiedliwości interpretują tajemnicę adwokacką w dość wąskim zakresie.

„Osobiście byłem dwukrotnie wzywany na rozprawy, na których, jak się okazało, miałem na wniosek jednej ze stron zeznawać co do okoliczności objętych tajemnicą adwokacką” – mówi adw. Mikołaj Pietrzak. „Gdy zorientowałem się, jak był faktyczny cel wezwania mnie, postąpiłem tak, jak uczynić powinien każdy adwokat i odmówiłem odpowiedzi na jakiekolwiek pytania, których treść dotyczyła informacji objętych tajemnicą adwokacką. Ponadto powiadomiłem o tej sytuacji okręgową radę adwokacką” – dodaje adw. Mikołaj Pietrzak.

Adw. Mikołaj Pietrzak odniósł się również do ostatnich zapowiedzi Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych dotyczącej kontrolowania kancelarii adwokackich. „Jestem przekonany, że te zapowiedzi w najmniejszym stopniu nie zmierzają do naruszenia danych chronionych tajemnicą adwokacką […]. Gdyby jednak moja kancelarię odwiedził inspektor GIODO i chciał przeprowadzić kontrolę, to z praktycznego punktu widzenia problem byłby ogromny. Adwokat nie powinien dopuścić do czynności kontrolnych, które mogłyby, choćby potencjalnie, stanowić zagrożenia dla tajemnicy adwokackiej” – mówi adw. Mikołaj Pietrzak.

Pełny tekst wywiadu ukazał się w grudniowym numerze Edukacji Prawniczej. Cały wywiad dostępny jest tutaj.